Tuvalu – Anzora

fl-tv1

Stolica :                               Vaiaku /na atolu Funafuti/
Obszar:                                26 km²
Ludność:                              10 400 (1998r.), 12 177 (2008r.)
Gęstość zaludnienia:           425 os/km^²(2002r.)

Długość życia w latach:     M: 64,2; K: 68,5
Współczynnik zgonów niemowląt:: 38‰
Przyrost naturalny:             14,1 ‰
Niepodległość:                   1 X 1978r.
Ustrój:                                monarchia konstytucyjna, członek brytyjskiej Wspólnoty Narodów
Podział etniczny:            91,2% Polinezyjczycy, 1% Europejczycy, 7,8% inni

Religie:                                chrześcijanie – 98% (do lokalnej odmiany protestantyzmu, Chrześcijańskiego Kościoła Tuvalu należy 97% mieszkańców), bahaiści – 1%, pozostali – 1%
Języki urzędowe:                tuvalu, angielski
Główne miasta:                    Vaiaku (4tys. mieszkańców)
Ludność miejska:                53%
Zatrudnienie:                        20% – rolnictwo, 24% – przemysł, 56%- usługi
PKB na 1 mieszkańca:        1556 USD (1999)
Inflacja:                                1.5%
Handel zagraniczny:

import 13.7 mln USD ( gł. Fidżi, Australia, Nowa Zelandia)
eksport 0.79 mln USD (gł. Fidżi, Australia, Nowa Zelandia)

Waluta: 1 Dolar australijski = 100 Centów
1 Dolar Tuvalu = 100 Centów

Tuvalu w miejscowym języku oznacza „osiem atoli”, które trzymają się razem – a wiec jedynie osiem zamieszkanych wysp z dziewięciu zostało uwzględnionych w nazwie państwa.

Położenie geograficzne

Tuvalu obejmuje 9 atoli ( o powierzchni od 0,4 km^²do 4,9km^²) w zachodniej części Oceanu Spokojnego, w Polinezji. Atole (Nanumea, Nui, Vaitupu, Nukufetau, Funafuti i Nukulaelae) oraz pojedyncze wyspy koralowe (Nunumanga, Niutao, Niulakita) są rozproszone na obszarze ok. 1,3 mln km^² , wyspy położone najdalej na północ i południe , są oddalone od siebie o ok 600 km. Długość linii brzegowej wysp to 24 km. Najbliżsi sąsiedzi: Kiribati na północy, Fidżi na południu, Wyspy Salomona na zachodzie. Wyspy Tuvalu rozciągają się między 5^°i 11^°szerokości geograficznej południowej oraz 176^°i 180^°długości geograficznej wschodniej. Państwo to charakteryzuje klimat równikowy wybitnie wilgotny, średnia temperatura przez cały rok utrzymuje się na poziomie 27-30^°ale te upały łagodzą w ciągu roku chłodne wiatry z południowego wschodu. Roczna suma opadów waha się od 3000 mm na północy do 4000 mm na południu. Zdarzają się tutaj zarówno susze jak i tajfuny tropikalne. Wyspy Tuvalu zbudowane są z wapienia koralowców (poza wapieniem- brak bogactw mineralnych), wznoszą się one ponad powierzchnię wód na wysokość nie przekraczającą 5m i prze z to grozi im częściowe lub całkowite zatopienie (wg badań ONZ do 2050r) w następstwie podniesienia się poziomu wód oceanów spowodowanego efektem cieplarnianym – stąd liczne akcje dotyczące umacniania wybrzeża poprzez sadzenie szybko rosnących drzew i krzewów. W 2001 roku, rząd Tuvalu zwrócił się do Australii o pomoc w znalezieniu miejsca, na które można by przenieść państwo. Liczne rafy koralowe utrudniają żeglugę. Tutejsze gleby w większości są nieurodzajne lub zbyt płytkie (z wyjątkiem Vaitupu). Rośnie tutaj palma kokosowa, chlebowiec właściwy i maniok jadalny oraz inne rodzime warzywa. Ubogą faunę lądową tworzą szczury, jaszczurki i ptaki morskie, natomiast bardzo bogata jest flora i fauna morska.

Gospodarka

Według kryteriów ONZ, Tuvalu należy do mniej rozwiniętych krajów świata – otrzymuje zatem pomoc finansową od Banku Światowego i Międzynarodowego Funduszu Walutowego, a także od Australii, Japonii, USA. Około 60% PKB dostarczają usługi. Wpływy dewizowe pochodzą w głównej mierze ze sprzedaży znaczków pocztowych i monet Tuvalu oraz przekazów pieniężnych pracujących za granicą. Jedyną uprawą eksportową jest palma kokosowa, a głównymi roślinami żywieniowymi są pulaka, papaja, pandan i banany; na eksport przeznaczane są również ryby (tuńczyk), plecionkarstwo z liści pandana, wyrób naszyjników z muszli. Do Tuvalu importowana jest przede wszystkim żywność, paliwo, artykuły przemysłowe, maszyny.

Turystyka

Zauważa się bardzo znikomy udział turystyki w dochodach państwa- kraj ten odwiedza zaledwie ok.1000 turystów zagranicznych rocznie. Przeszkodą jest słabo rozwinięta baza turystyczna, położenie z dala od linii komunikacyjnych oraz obawy co do negatywnych skutków, jakie masowy napływ przybyszów z zewnątrz mógłby wywrzeć na tradycyjny sposób życia mieszkańców.

Historia

Wyspy Tuvalu zamieszkane były prawdopodobnie już w pierwszej połowie pierwszego tysiąclecia, a odkryte zostały w 1568 roku przez hiszpańskiego podróżnika Alvaro de Mendana de Neyrę a w 1764 roku na wyspy Tuvalu dotarł brytyjski żeglarz John Byron, dziadek poety George’a Byrona. Największy atol Funafuti odkrył amerykański kapitan Arent de Prester, który cały archipelag nazwał „Ellice Islands” na cześć właściciela statku. W XVIII – XIX w. wyspy były stopniowo kolonizowane przez Brytyjczyków. W XIX w. wyspy zwane Lagunowymi, odwiedzali wielorybnicy, kupcy i peruwiańscy handlarze niewolników (w 1863 roku uprowadzili stąd ok.400 mieszkańców, tj. 15% populacji). W połowie XIX wieku rozpoczęto tutaj akcję chrystianizacji mieszkańców wysp. Od 1892 roku Wyspy Lagunowe zostały objęte wraz z Wyspami Gilberta brytyjskim protektoratem, w 1915 roku zostały anektowane przez Wielką Brytanię i włączone do kolonii Wyspy Gilberta i Lagunowe. W czasie II wojny światowej znajdowały się tutaj amerykańskie bazy lotnicze. Po zezwoleniu przez Wielką Brytanię na początku lat 70. na utworzenie w kolonii organów samorządowych wybuchły konflikty między Mikronezyjczykami z Wysp Gilberta a Polinezyjczykami z Wysp Lagunowych. W referendum z 1974r, ok. 90% mieszkańców Wysp Lagunowych opowiedziało się za niepodległością. W 1975r Wyspy Lagunowe uzyskały status odrębnej kolonii, 1.X.1978 proklamowano niepodległość – państwo przyjęło nazwę Tuvalu i weszło w skład brytyjskiej Wspólnoty Narodów. Chroniczny deficyt bilansu handlowego Tuvalu wyrównuje zagraniczna pomoc gospodarcza udzielana głownie przez Australię, Nową Zelandię i Wielką Brytanię. Faktyczny brak własnych wpływów budżetowych (w latach 80. głównym źródłem dochodów państwa była sprzedaż znaczków pocztowych, później sprzedaż licencji na połowy tuńczyka) stanowił przeszkodę we wstąpieniu Tuvalu do ONZ (minimalna składka członkowska wynosi 20 tys. USD rocznie). Przyjęcie do ONZ 6.IX .2000 stało się możliwe dopiero po przyznaniu Tuvalu przez światową Korporację Internetową (ICANN) atrakcyjnego skrótu jego nazwy w domenie internetowej ( >>.tv <<) W 1998 roku Tuvalu sprzedało na 10 lat prawa do końcówki >>.tv<< w adresach internetowych kanadyjskiej firmie internetowej Ideallab za opłatą licencyjną w wysokości 4 mln USD rocznie (Ideallab uzyskuje w sprzedaży aukcyjnej poszukiwanych adresów internetowych w rodzaju >>free.tv<< czy >>sex.tv<< ceny sięgające 500 tys.). USD. Dzięki tej transakcji Tuvalu zyskało środki nie tylko na opłacenie składki członkowskiej w ONZ, lecz również na poprawę infrastruktury na zamieszkanych wyspach, rozbudowę szkolnictwa i na stypendia dla studiujących na zagranicznych uniwersytetach.

Polityka

Od 1 X 1978 Tuvalu jest niepodległym państwem, członkiem brytyjskiej Wspólnoty Narodów. Poprzednio była to kolonia brytyjska, do X 1975 zwana Wyspami Lagunowymi (Ellice). Formalnie do 1 I 1976 roku stanowiła wspólne terytorium z Wyspami Gilberta (Wyspy Gilberta i Ellice). Zgodnie z konstytucją z 1.X 1978 r., zmodyfikowaną 1 X 1986r., głową państwa jest monarcha brytyjski, reprezentowany przez gubernatora generalnego. Organem władzy ustawodawczej jest 1-izbowy parlament, w skład którego wchodzi 12 członków wyłanianych w wyborach powszechnych na kadencje 4-letnią. Władzę wykonawczą sprawuje sześcioosobowy rząd, na którego czele stoi premier powoływany przez parlament spośród jego członków. Ministrów mianuje gubernator generalny w porozumieniu z premierem. Rząd jest odpowiedzialny przed parlamentem. Na każdej z wysp istnieje Rada Wodzów Plemiennych, która podejmuje decyzje w sprawach lokalnych.

Członkostwo w ważniejszych organizacjach międzynarodowych: ONZ, WHO

Głowa państwa – Królowa Elżbieta II

Gubernator Generalny– FiloimeaTelito (od 15 IV 2005)

Rząd (14.08.2006)
premier i minister spraw zagranicznych – Apisai Ielemia
wicepremier i min. bogactw naturalnych – Tavau Teii

ministrowie:
spraw wewnętrznych – Willy Telavi
finansów, planowania gospodarczego i ds. przedsiębiorstw – Lotoala Metia
transportu i robót publicznych – Taukelina Finikaso
zdrowia, oświaty i sportu – Iakoba Italeli

Parlament – spiker- Kamuta Latasi

W wyborach, które odbyły się 3.08.2006r., wszystkie mandaty zdobyli kandydaci niezależni – nie ma tutaj partii politycznych – zamiast nich działają związki plemienne.
Prasa:
Te Lama – miesięcznik o tematyce religijnej, Funafi,nakł.1000
Tuvalu Echoes – dwutygodnik w języku angielskim, Vaiaku, zał. 1984, nakł. 250 egz.

BIBLIOGRAFIA

Bińkowski A., Almanach państw świata, Książka i Wiedza, Warszawa 2004

Bielewicz A., Wis J., Jeszcze 85 cm życia, „Polityka” nr 10/2005, s 54-55

Informator Polityczny, Polska Agencja Prasowa, sierpień 2006

Wielka Encyklopedia PWN, T28, J. Wojnowski (red.),PWN, Warszawa 2005

ABC ŚWIATA. Australia, Oceania, Antarktyda., W. Maik ( red. ), Kurpisz, Poznań 1998

Państwa świata. Leksykon. T4. Azja, Australia, Oceania., T. Słabczyński (red.), GeoCenter, Warszawa 1994

Internet:

http://www.tuvaluislands.com/

https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/tv.html

http://www.timelesstuvalu.com/

http://news.bbc.co.uk/1/hi/world/asia-pacific/country_profiles/1249549.stm