Członkini ANZORA na Pacyfiku

„One Ocean Expedition” to misja naukowa, ale także semestr wykładów w praktyce – na pokładzie największego norweskiego żaglowca Statsraad Lehmkuhl. Głównym celem wyprawy jest dzielenie się wiedzą ze studentami, norweskimi z Uniwersytetu w Bergen (UiB, na którym pracuje dr Siekiera) oraz międzynarodowymi, na temat kluczowej roli oceanu dla zrównoważonego rozwoju w perspektywie globalnej. “One Ocean 2021-2023 Setting Sail for the Future” to wspólny projekt Organizacji Narodów Zjednoczonych do spraw Oświaty, Nauki i Kultury (UNESCO) i jej dwóch głównych światowych organów, a mianowicie Międzyrządowej Komisji Oceanograficznej (IOC) i ONZ’owskie Cele Zrównoważonego Rozwoju (SDGs).

Od sierpnia 2021 do kwietnia 2023 roku Statsraad Lehmkuhl przepłynie 55 tys. mil morskich i odwiedzi 37 portów na całym świecie. Podczas One Ocean Expedition to rejs naukowy po Oceania Spokojnym, na którym UiB oferuje studentom krajowym i zagranicznym wyjątkową możliwość odbycia 4-miesięcznego kursu na pokładzie. Będzie to interdyscyplinarny semestr z zakresu zrównoważonego rozwoju, przede wszystkim Celu 14, tzw. SDG14, czyli ochrony oceanu, morza i zasobów morskich oraz wykorzystania ich w sposób zrównoważony.

Nazwa, jaką wybrał rektorat UiB to „SDG200: Ocean, klimat, społeczeństwo”. Kurs odbędzie się po raz pierwszy w historii uczelni, od maja do sierpnia 2022 roku, kiedy to podczas gdy żaglowiec przepłynie Ocean Spokojny z Valparaíso w Chile do Republiki Palau, państwa stowarzyszonego ze Stanami Zjednoczonymi.

3 główne tematy kursu SDG200 to ocean, klimat i społeczeństwo, gdzie podczas wszystkich zajęć studenci odgrywają kluczową rolę i pozostają bardzo aktywni. Część pierwsza, oceaniczna zakłada uczenie się, w jaki sposób możemy jednocześnie wykorzystywać i chronić środowisko morskie, aby przyczynić się do zrównoważonego rozwoju, jak określono w Agendzie SDG. Część druga, klimatyczna koncentruje się na zrozumieniu podstawowych procesów fizycznych, które rządzą zmiennością klimatu w różnych skalach czasowych, a także konsekwencji zmian klimatu dla społeczeństwa oraz SDG13 – przeciwdziałania zmianom klimatu i ich skutkom. Wreszcie część społeczna zwraca uwagę na wszystkie wyzwania związane ze zrównoważonym rozwojem w kontekście społecznym, kulturowym i prawnym, w tym przede wszystkim na Pacyfiku.

I tu pojawia się ingerencja dr Joanny Siekiera. Jako prawnik międzynarodowy specjalizujący się w prawie Pacyfiku oraz prawie morza, będzie ona prowadzić zajęcia na trasie z Republiki Fidżi, przez Wyspy Salomona do Palau. Swój dział prawny podzieliła na 5 głównych tematów: Prawo międzynarodowe publiczne; prawo morza; konsekwencje zmian oceanu w prawie krajowym i międzynarodowym; prawo Pacyfiku i rozwiązania prawne na Południowym Pacyfiku; Regionalizm Pacyfiku – harmonizacja polityczna i prawna Oceanii.

Ponieważ studenci One Ocean Expedition będą pochodzić z różnych krajów i dyscyplin, program nauczania musi być dostosowany do wszystkich, niezależnie od ich podstawowej (a raczej braku) wiedzy prawniczej. Niezbędne jest zatem zapoznanie odbiorców z podstawowymi definicjami i pojęciami z dziedziny prawa, a także uwrażliwienie ich na największą różnicę między porządkami prawnymi krajowymi i międzynarodowymi. Dopiero po tym wstępie można omówić rolę (i granice) prawa morza w zwalczaniu skutków prawnych zmian oceanicznych, takich jak przymusowa migracja wewnętrzna i zewnętrzna, utrata części terytoriów, w tym wyłącznych stref ekonomicznych (EEZs), a tym samym suwerenności i nie tylko. Specyfika regionu Południowego Pacyfiku w kontekście prawnym i politycznym będzie omawiana w kolejnym, trzecim tygodniu na pokładzie żaglowca. Ponieważ prawa nie da się oddzielić od polityki, studenci dowiedzą się o rosnącym znaczeniu geopolitycznym i geostrategicznym tego regionu, a także o faktycznym wpływie dyplomacji oceanicznej, będącej częścią dyplomacji wodnej jako dziedziny dyplomacji naukowej. Wreszcie dr Siekiera zakończy swoją sekcję prawną efektami własnymi badań nad regionalizmem Pacyfiku, czyli polityczno-prawną harmonizacją Oceanii, współpracą mikropaństw, w których zmiany oceanu wydają się być jednym z kluczowych motorów integracji.

Tu znajduje się oficjalną strona One Ocean Expedition, gdzie podana jest aktualna lokalizacja żaglowca Statsraad Lehmkuhl: https://oneoceanexpedition.com/